Hoe zit het eigenlijk met de fillercomplicaties?

Ik krijg regelmatig cliënten in de kliniek die bezorgd zijn over de veiligheid van fillers. Logisch, in de media is er veel nieuws over de mogelijke ernstige gevolgen van het gebruik van fillers. In het programma Verminkt worden horrorverhalen verteld over fillers. De afstotelijke beelden van de behandeling van ernstige complicaties blijven op het netvlies gebrand. Het is begrijpelijk dat veel cliënten zich zorgen maken over de veiligheid van fillers en dat mensen die een filler behandeling overwegen, eraan gaan twijfelen.

Permanente fillers

Tot 2005 werden in Nederland met name permanente fillers gebruikt zoals Biolacamid, Dermalive, en siliconenolie. Het klonk zo fantastisch: je laat eenmalig een filler zetten in het gezicht en je blijft voor altijd jong. De filler verdwijnt niet en zorgt ervoor dat je gezicht niet meer gaat invallen of zakken.

Helaas! Moeder natuur is sterker dan alle hulpmiddelen. Op den duur zal de zwaartekracht overwinnen en de permanente filler zal meezakken en zich verplaatsten. Een permanente filler is een soort steriel elastisch plastic materiaal gemengd met water. Dit materiaal is volledig vreemd voor het lichaam. Dit resulteert erin dat het na verloop van jaren (meestal na zo’n 5-6 jaar) het lichaam doorhebben dat er een vreemd materiaal aanwezig is. Het immuun systeem wordt hierdoor geactiveerd met als doel het lichaamsvreemde product af te schermen door middel van kapselvorming. Deze ingekapselde filler wordt hard, gaat ontsteken en door het gezicht  “wandelen”. Het zal de bloedvaatjes afdrukken, waardoor de doorbloeding wordt belemmerd. Zo ontstaan wonden en chronische ontstekingen op de plaats waar de permanente filler zich bevindt.

Omdat permanente fillers ingroeien in het omliggende weefsel, is het heel lastig om deze te verwijderen. Er is regelmatig een grote chirurgisch ingreep nodig om de permanente filler  volledig te verwijderen. Hierna moet het gezicht gereconstrueerd worden omdat het invalt en verlittekent.

Verbod permanente fillers door de overheid

Omdat permanente fillers zo veel complicaties geven hebben cosmetisch artsen in 2005 met elkaar afgesproken om geen permanente fillers meer te gebruiken. Alsnog bleven meerdere behandelaars toch permanente fillers te gebruiken, omdat er een grote vraag naar was.  Uiteindelijk heeft de beroepsvereniging van cosmetisch artsen (de NVCG) de overheid verzocht om permanente fillers volledig van de markt te halen zodat geen enkel medicus deze fillers meer kon gebruiken. Deze maatregel bleek zeer succesvol: vanaf 2015 werden permanente fillers officieel verboden.

Ik heb permanente fillers, wat nu?

Vele mensen met permanente fillers hebben daar vooralsnog geen of weinig last van. Wanneer de permanente filler rustig blijft zitten en geen klachten veroorzaakt, adviseer ik om niets te doen. Dat betekent ook dat er geen andere fillers in het gezicht moeten worden geplaatst. Zelfs door de injecties met een tijdelijke filler kan de permanente filler getriggerd worden en gaan “opspelen”. Als de leeftijdsgebonden veranderingen van het gezicht zodanig storend worden dat u er iets aan wilt doen, dan is het advies om hiervoor eigen lichaamsvet te gebruiken. Dit is een lichaamseigen materiaal dat geen reactie kan uitlokken.

Tijdelijke fillers

Tijdelijke fillers blijven een aantal maanden zitten en worden vervolgens door het lichaam opgelost. De meest veilige tijdelijke filler is een Hyaluronzuur filler.  Hyaluronzuur komt van nature in het lichaam voor: in de huid, de gewrichten en de oogbol.

Behalve dat het herkend wordt door het lichaam als “eigen”, zijn deze fillers ook afbreekbaar door middel van een injectie met het enzym hyaluronidase. Dus mocht in een zeldzaam geval een Hyaluronzuur filler alsnog onverwachts problemen veroorzaken, dan kan deze filler altijd volledig worden afgebroken.

Zijn tijdelijke fillers volledig veilig?

Tijdelijke fillers op basis van Hyaluronzuur zijn veilig en goed getest. Tijdelijke fillers zijn afbreekbaar, wat deze fillers extra veilig maakt. In de geneeskunde hebben we echter nooit 100% garantie. Zelfs op een verpakking van paracetamol wordt vermeld dat wanneer er meer dan 6 tabletten per dag worden ingenomen, leverfalen kan ontstaan! Dus ook een tijdelijke filler kan in enkele gevallen complicaties veroorzaken.

Er zijn vier mogelijke complicaties bij tijdelijke fillers:

Infectie:

Deze complicatie ontstaat meestal door eigen lichaamsbacteriën die uit balans raken. Normaal gesproken ruimt de huid de mogelijk schadelijke bacterie zelf op. Ook wanneer je je in de vinger snijdt met een stuk glas, krijg je geen infectie omdat de huid de mogelijke infectie zelf opruimt. In een kliniek wordt een behandeling in een schone klinische omgeving uitgevoerd: er wordt gebruik gemaakt van wegwerp handschoenen, steriele naalden en verpakkingen. Dus infectie komt zelden van buiten af. Wanneer het lichaam ontregeld is dan kunnen de “goede” huidbacteriën de infectie niet meer zelfstandig bestrijden en zo ontstaat een infectie. Om dit te voorkomen wordt voorafgaand aan de behandeling een uitgebreide anamnese verzameld om een risico inschatting voor de mogelijke problemen te maken. Ook is het belangrijk om naar een schone klinische omgeving te gaan, die voldoet aan de opgestelde veldnormen voor cosmetisch artsen. Plekken zoals winkels, kappers, nagelstudio’s en woonplekken zijn niet geschikt om medische cosmetische behandeling uit te voeren.

Hoe wordt een infectie behandeld?

Mocht er na een behandeling toch infectie ontstaan, dan kan dit prima behandeld worden met daarvoor geschikte antibiotica. Een geregistreerd cosmetisch arts heeft  de juiste kennis met betrekking tot de behandeling en begeleiding van infecties.

Allergische reactie:

Hyaluronzuur komt in het menselijk lichaam veelvuldig voor. Dus de kans op een allergische reactie op Hyaluronzuur is uitermate klein. Er is echter altijd een mogelijkheid om allergisch te worden, zelfs voor zonlicht en water. Ook hier moet een cosmetisch arts rekening houden met de zeer kleine kans op een allergische reactie op Hyaluronzuur. Om het risico op zo’n allergische reactie bij een tijdelijke filler te kunnen inschatten, wordt voorafgaand aan de behandeling een uitgebreide medische anamnese verzameld.

Hoe wordt een allergische reactie op een tijdelijke filler behandeld?

Een allergische reactie wordt succesvol behandeld met antihistaminica.  Een cosmetisch arts weet exact de juiste preparaat keuze te maken om een allergische reactie op een tijdelijke filler te behandelen.

Bobbels, knobbels, inkapseling:

Deze complicaties zijn zeer typerend voor permanente fillers. Het lichaam wilt na verloop van jaren de permanente filler voor de rest van het lichaam afsluiten en vormt een hard kapsel om de permanente filler heen.

Een tijdelijke filler blijft relatief kort zitten, slechts 12-16 maanden. Dat is te kort om het immuun systeem te triggeren en kapselvorming op gang te zetten.

Hoe wordt een allergische reactie op een tijdelijke filler behandeld?

In zeer zeldzame gevallen wordt het immuunsysteem alsnog te snel getriggerd en kan een tijdelijke filler gaan verharden. In dit geval kan deze tijdelijke filler op basis van Hyaluronzuur onmiddellijk afgebroken worden met hyaluronidase. Hyaluronidase lost de hyaluronzuur filler volledig op. Dit maakt de Hyaluronzuur fillers extra veilig en beheersbaar qua complicaties.

Vasculaire complicatie:

De zogenaamd vasculaire complicatie kan ontstaan wanneer een filler in een bloedvat, of naast een vat wordt geïnjecteerd waardoor deze wordt afgedrukt. Door de afklemming van bloedtoevoer krijgt de huid onvoldoende zuurstof en raakt daardoor beschadigd. Er ontstaat een hevige pijn, marmeren verkleuring van de huid en pukkeltjes en wondjes. Door een gedetailleerde kennis van gelaatsanatomie, beheersing van diverse technieken en specifieke ervaring kan deze ernstige complicatie voorkomen worden. Zelfs bij de meest ervaren arts echter, kan deze complicatie ontstaan.

Hoe wordt een allergische reactie op een tijdelijke filler behandeld?

Bij snelle handeling (binnen 48 uur) kan dit probleem worden opgelost zonder blijvende schade. Opnieuw kan een gerichte injectie van hyaluronidase in de tijdelijke Hyaluronzuur filler de bloed doorstroom herstellen. Ook dit is een extra goede reden om Hyaluronzuur als tijdelijke filler te gebruiken!

Vijf tips om filler complicaties te voorkomen: 

1. Stem nooit toe met het injecteren van een permanente filler. Permanente fillers zijn in Nederland verboden maar worden nog wel gebruikt in andere werelddelen zoals Azië en Zuid Amerika.
2. Kies voor een goed opgeleide, geregistreerde en ervaren cosmetisch arts die zich uitsluitend bezig houdt met cosmetische geneeskunde. Artsen die bijklussen met injecteren van fillers maken simpelweg onvoldoende vlieguren om een maximale veiligheid van de behandelingen te garanderen.
3. Kies voor kort werkende fillers op basis van Hyaluronzuur, met een maximale duurzaamheid van 12-18 maanden. Deze fillers blijven relatief te kort zitten om immuunreactie van het lichaam te veroorzaken. Hoe langer de filler blijft zitten hoe meer kans op verhardingen op den duur.
4. Vraag de cosmetisch arts naar duidelijke instructies met betrekking tot de alarmsymptomen. Denk hierbij aan pijn, verdikking, verharding, warm aanvoelende huid, koorts, abnormale verkleuring, wondjes en puistjes.
5. Complicaties komen helaas voor. Een arts die zegt nooit complicaties te hebben gehad vertelt niet de waarheid of heeft onvoldoende behandelingen gedaan. Informeer naar de ervaring van de cosmetisch arts en zijn expertise op het gebied van complicatie behandeling.

Ik heb vragen of klachten, wat nu?

Heeft u na het lezen van deze blog vragen over dit onderwerp, neemt u dan gerust contact met ons op via info@mozartkliniek.nl of 035-7602802.

Met warme groet,

Drs. Olga Liplavk